zaterdag 27 september 2014

De tuin van Ton ter Linden: fini.


Op 14 september sloot de inmiddels 79-jarige tuinontwerper Ton ter Linden zijn - w.s. laatste - (privé)tuin in het Friese Veenhoop voor het publiek. Huis en tuin staan in de verkoop.
De tuinen van Ton ter Linden zijn van een grote schoonheid en hebben me decennialang zeer geïnspireerd.
Van de laatste wandeling, die we door zijn tuin konden maken, heb ik een aantal foto's gemaakt. Met deze foto's luister ik onderstaand stukje op.


Mijn eerste bezoek aan de 1,5 ha grote tuin van Ton ter Linden in Ruinen zo'n 18 jaar geleden was voor mij een absolute eye-opener. Met ecologisch tuinieren was ik al bekend, maar dat een natuurlijke tuin ook een zo grote esthetische beleving kon oproepen, dat was nieuw voor mij. Schitterende fijnzinnige en kleurrijke combinaties van planten, speels en intuïtief gecomponeerd én onderhouden door een kunstenaar: de aquarellist Ton ter Linden. De tuin in Ruinen was in 1996 al zo'n 25 jaar oud en sinds 15 jaar opengesteld voor publiek, dat zich weldra ook vanuit het buitenland naar zijn tuin spoedde. 


Het onderhoud van zijn tuin is intensief. Hij stelt hoge eisen aan de compositie van zijn plantencombinaties en werkt(e) dagelijks uren in zijn tuin. Na het inplanten is zijn enige werktuig de aspergesteker. Hiermee kan hij ongewenste kruiden, met een minimum aan verstoring van de grond, met wortel en al eruit wippen.



In de jaren zeventig van de vorige eeuw waren er meer tuinontwerpers die tuinen gingen aanleggen met respect voor de grond, voor plant en dier zonder het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Men zocht naar sterke, natuurlijk aandoende planten, die toegepast werden op een lossen manier, zodat het leek of de natuur het zelf zo had gedaan. Men noemde deze stroming "Dutch wave" en Ton ter Linden, Henk Gerritsen en Piet Oudolf werden als de voorlieden van deze stroming beschouwd. Zij werkten individueel, maar er waren zeker contacten. 

Henk Gerritsen, van de nog bestaande Prionatuinen, is in 2008 helaas overleden. Hij was degene die in zijn tuinvisie misschien wel het meest dicht bij de natuur bleef.
Ton ter Linden, de kunstenaar, die ook wel de "Nederlandse Monet" wordt genoemd vanwege zijn feilloze kleurencombinaties. 


En Piet Oudolf, die sinds tien jaar ook internationaal faam geniet door ontwerpen op A-locaties in Amerika, Engeland, Duitsland, Canada. Hij is de man van het grote gebaar, prairietuinen, grassen met groot tuin-architectonisch inzicht. Zijn privétuin in Hummelo is zo nu en dan te bezichtigen.


Voor Ton ter Linden werd de publieke belangstelling in 1999 teveel. Hij wilde zich meer gaan toeleggen op het aquarelleren en verhuisde met zijn levenspartner, de fotograaf Gert Tabak, naar Limburg. Daar ontstond toch weer een privétuin. De omgeving ervan bleek jammer genoeg te druk en te lawaaiig, zodat beiden in 2008 een huis met 3200 m2 grond kochten in in het afgelegen Veenhoop in Friesland (ten westen van Drachten). Rond de grote bestaande vijver creëerde Ton een nieuwe tuin, die op op verzoek de laatste jaren beperkt was opengesteld. 


Ik beschouw het als een voorrecht dat ik deze tuin nog een aantal malen heb kunnen bezoeken, en een paar weken geleden dus voor het laatst.
Een mooi recent interview met Ton en Gert vind je op de verder ook interessante groenblog / site "Groenjournalistiek".

20 opmerkingen:

  1. Dat had je best eens wat eerder mogen vertellen ... Gemiddels rijd ik toch zeker één keer per week door De Veenhoop op weg naar één van mijn fotokuierplekjes. Helaas heb ik nooit van het bestaan van deze mooie en toegankelijk tuin geweten. Dat had best één van mijn kuierplekjes kunnen worden, maar ja ... ik zocht het blijkbaar steeds te ver.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Jan, de tuin was meest slechts een weekend per maand open.
      En dat het geheel in de verkoop ging was nog maar heel kort bekend. Toevallig raakte ik op de ochtend van " de laatste dag" op zijn site en daar las ik dat er nog een kans was.... We zijn meteen in de auto gesprongen!
      Erg jammer dat je deze tuin nooit hebt kunnen zien.

      Verwijderen
  2. Gelukkig zijn er nog zijn boeken. 'Een tuin à la Ton' is een absolute must have.
    Je nam erg sfeervolle foto's.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Er werd nog een stapeltje van dit boek tegen gereduceerde prijs verkocht; ik had het boek nog niet, maar nu wel :-)

      Verwijderen
  3. Wat heerlijk dat je deze tuin hebt kunnen bezoeken Zem. Je hebt er prachtige foto's van gemaakt.
    Heerllijjke zondag gewenst.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ton heeft ook kleine tuinen ontworpen, er stonden vroeger wel voorbeelden in de tuinbladen.

      Verwijderen
  4. Mooie foto's, een prachtige tuin/stijl.
    Vorige week vrijdag was er een reportage over een nieuwe tuin van Piet Oudolf in Gardener's world, met interview. Zag er beeldig uit, die tuin.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ja, ik had het geluk het tijdig op te merken. Het item was me veel te kort...

      Verwijderen
  5. Heerlijk om die tuin in het echt te zien, maar je was daar precies niet alleen ;-)

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Wij waren er vroeg in de middag, het werd nog drukker.

      Verwijderen
  6. Knappe tuin. Nu ben ik wel benieuwd wat de volgende eigenaars de tuin zullen doen. Lijkt me moeilijk om als tuinliefhebber je levenswerk (telkens weer) te moeten overdragen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Het lijkt me ook moeilijk voo0r Ton, ook al deed hij er in een kort gesprekje laconiek over.
      Voor de volgende eigenaars ligt er een kans en een uitdaging, maar meestal is het erg moeilijk om zo'n toptuin recht te blijven doen.

      Verwijderen
  7. Leuk verhaal, ik interviewde Ton en Gert in juli en was ook verrast door de definitieve sluiting... www.groenjournalistiek.nl/ton-ter-linden-2 Had toen het privilege alleen in de tuin te Zijn

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ellen, bedankt voor je reactie. Je hebt een boeiend interview met hen gehad opgeluisterd met mooie foto's. Ik zal in mijn blog een link opnemen.
      Ik ben verrast door je site / blog en ga je vanaf nu volgen!

      Verwijderen
  8. Dag Zem,

    Dank, ook namens Ton ter Linden, voor je verhaal op je blog. Je hebt qua tekst en foto's een prachtige impressie neergezet.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dank je wel Gert en Ton; we hebben altijd zo bij jullie genoten!

      Verwijderen
  9. Het lijken wel parken zo groot zijn deze tuine maar ook ontzettend mooi om te zien.
    Ik geloof graag dat het onderhoud van zijn tuin heel intensief is, maar als tuinliefhebber heb je dat er dan ook voor over. Hele mooie impressie en leuk opgeluisterd met je teksten :-)
    Hartelijke groet,
    Helma

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. En toch is deze tuin 3200 m2 van oppervlak, dat is niet eens zó groot.... Maar wel in vergelijking met het gemiddelde stadstuintje natuurlijk ;-)

      Verwijderen
  10. Mooi bewonderend beschreven, met plezier gelezen.
    Vriendelijke groet,

    BeantwoordenVerwijderen